Presidenti i ri i Këshillit Evropian, Antonio Costa, tha të mërkurën se nuk ka asnjë dyshim se e ardhmja e Ballkanit Perëndimor është në Bashkimin Evropian, ndërsa theksoi se për të përshpejtuar integrimin rajoni duhet të punojë në zgjidhjen e çështjeve të hapura dypalëshe.
Ai i bëri këto komente në një konferencë të përbashkët me Presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, në mbyllje të takimit ndërmjet udhëheqësve të Bashkimit Evropian dhe atyre të Ballkanit Perëndimor.
“Zgjerimi është investimi më i mirë gjeostrategjik që të gjithë ne mund të bëjmë për paqen, sigurinë dhe qëndrueshmërinë”, tha ai duke theksuar se “ka ende sfida, çështje të hapura dhe mëdyshje dypalëshe të cilat duhet të trajtohen”.
“Jam i angazhuar personalisht në përpjekjet për të tejkaluar këto probleme”, tha ai.
Zoti Costa tha se integrimi më i madh ndërton partneritet të vërtetë strategjik, duke theksuar se ky partneritet e sheh “Ballkanin Perëndimor të rreshtuar përkrah Bashkimit Evropian në dënimin e agresionit rus në Ukrainë”.
Aktualisht vetëm Serbia nuk është harmonizuar me politikën e Jashtme të Bashkimit Evropian duke refuzuar t’u bashkohet sanksioneve perëndimore ndaj Rusisë për shkak të agresionit të saj në Ukrainë.
“Duke pasur parasysh situatën gjeopolitike, ne po ridyfishojmë përpjekjet tona për të mbështetur partnerët tanë që duan të shënojnë përparim”, tha zonja von der Leyen.
Kosova mbetet e fundit në rajon në proceset integruese ndërsa përparimi i saj në këtë drejtim, sikurse edhe i Serbisë, është i lidhur ngushtë me zbatimin e marrëveshjes së arritur vitin e kaluar për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet tyre. Zbatimi i saj ka ngecur dhe të dyja palët kanë pasur marrëdhënie të tensionuara.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, tha në prag të takimit të sotëm se është tërësisht e zhgënjyer me qasjen e disa vendeve anëtare të Bashkimit Evropian për shkak të mungesës së hapave për heqjen e masave ndëshkuese që blloku i vendosi Kosovës për shkak të mosbashkërendimit rreth veprimeve të qeverisë në veri.
“Nuk ka asgjë evropiane dhe asgjë të bazuar në vlera të dënosh një popull të tërë edhe në projekte që lidhen me ujin e pijshëm”, tha ajo, duke theksuar se politikat për përafrimin e Ballkanit Perëndimor me BE-në duhet t’i përfshijnë të gjitha shtetet dhe jo vetëm disa.
“Patjetër e urojmë Malin e Zi dhe Shqipërinë për hapat e rëndësishëm përpara dhe jemi të ngazëllyer për këtë përparim sepse është i bazuar në merita. Sidoqoftë, nëse sheh gjuhën pozitive që është përdorur për Serbinë, duke e ftuar atë të dorëzojë pozicionin e vet negociues, mesazhi që marrim ne në rajonin tonë, posaçërisht në Kosovë, është se sa më shumë që rreshtohesh me Rusinë, me Iranin, me Kinën, aq më shumë përparim shënon”, tha presidentja Osmani.
Kosova ka aplikuar për anëtarësim në Bashkimin Evropian në dhjetor të vitit 2022, por kërkesa e saj nuk është marrë ende në shqyrtim.
“Sonte dëgjuam për frustrimet nga rajoni por besoj se mund t’i kalojmë së bashku, tani kemi një momentum të ri”, tha Presidenti i Këshillit Evropian, Costa, pa dhënë më shumë hollësi.
Zonja von der Leyen tha se mbështet heqjen e masave dhe nisjen e procedurave për dhënien e statusit të kandidatit për Kosovën, por për këtë duhet tejkaluar problemet që ekzistojnë meqë "vendimet në BE merren me konsensus".
“Jemi të gatshëm të nisim procesin, por na duhet një ftesë për të dalë me një qëndrim... E njëjta vlen edhe për masat. Ne jemi absolutisht gati t’i heqim masat, por edhe këtu na duhet pajtueshmëri nga vendet anëtare, të cilën tash nuk e kemi, por po punojmë shumë që ta sigurojmë atë, sepse, gjithsesi, është me rëndësi që edhe Kosova të lëvizë“, tha ajo.
Në tekstin e një deklarate të përbashkët që u miratua gjatë takimit të sotëm thuhet se “mungesa e normalizimit të marrëdhënieve ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit po frenon të dyja palët. Marrëveshjet e arritura në dialogun Beograd - Prishtinë të ndërmjetësuar nga BE-ja duhet të zbatohen, posaçërisht marrëveshja për rrugën drejt normalizimit dhe aneksi i zbatimit të saj”.
Në deklaratë gjithashtu theksohet se “Bashkimi Evropian kujton se një parakusht për mbështetjen për Ballkanin Perëndimor është që palët të angazhohen në mënyrë konstruktive dhe të shënojnë përparim e rezultate të prekshme në normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet tyre”