Udhëheqësit e Kosovës i bënë thirrje komunitetit ndërkombëtar për më shumë trysni ndaj Serbisë për ndriçimin e fatit të personave të zhdukur gjatë luftës në Kosovë, ndërsa ende nuk dihet asgjë për një mijë e 617 persona, pjesa më e madhe e të cilëve të përkatësisë kombëtare shqiptare.
Ndërsa po vendosnin kurora lulesh në një pllakë përkujtimore për të zhdukurit ata thanë se kjo është “plaga më e thellë dhe dhimbja më e madhe e vendit”.
“Kjo për popullin tonë është një dhimbje që nuk po përfundon kurrë dhe një mungesë e drejtësisë për familjarët dhe gjithë popullin tonë, të cilëve Serbia ua zhduku me dhunë më të dashurit e tyre. Me vet faktin që këtyre viteve të fundit në shumë lokacione të Serbisë u gjendën trupa të më të dashurve tanë, tregohet se harta ku bashkësia ndërkombëtare duhet t’i kërkojë të zhdukurit me dhunë, është Serbia”, tha kryetari i parlamentit të Kosovës, Glauk Konjufca.
Në muajin maj të këtij viti udhëheqësit e Kosovës dhe Serbisë nënshkruan një deklaratë të përbashkët për personat e zhdukur gjatë luftës në Kosovë nëpërmjet së cilës ata zotohen për “zbatimin e plotë të detyrimeve” për ndriçimin e fatit të të zhdukurve.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani tha se Serbia duke mos zbatuar zotimet e saj nga kjo deklaratë dhe nga marrëveshja e Ohrit, po ripërsërit krimet e saj.
“Të mendojnë pak për faktin që edhe 25 vjet pas luftës në krye të Serbisë janë po ata që e shkaktuan zhdukjen me dhunë të më të dashurve tanë. Shpresojmë shumë që dialogu në Bruksel nuk do të jetë një proces nëpërmjet të cilit Kosovës do t’i bëhet trysni, popullit të Kosovës do t’i bëhen padrejtësi, ndërsa fytyra e (Aleksandar) Vuçiçit, një njeriu që ende fle në varreza masive do të vazhdojë të shpërlahet padrejtësisht”, tha ajo.
Shefja e Misionit të Kombeve të Bashkuara në Kosovë, Caroline Ziadeh, bëri thirrje të mërkurën në një reagim me shkrim që autoritetet përgjegjëse të ndërmarrin të gjitha masat e nevojshme për të zbatuar në mirëbesim deklaratën për personat e zhdukur, ndërsa theksoi se “fati i viktimave të zhdukjeve me forcë duhet të zgjidhet në frymën e pajtimit, ndërtimit të besimit dhe respektimit të të drejtave të njeriut, dhe jo të politizohet”.
Misioni i Organizatës për Siguri e Bashkëpunim në Evropë bëri thirrje po ashtu për zbatimin e deklaratës “me qëllim që t'u japin fund vuajtjeve dhe të nxisin pajtimin dhe paqen e qëndrueshme”.
I dërguari i Bashkimit Evropian Miroslav Lajçak, shefi i Zyrës së BE-së në Kosovë Tomáš Szunyog dhe Shefi i Misionit të Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit, Giovanni Pietro Barbano, thanë në një deklaratë të përbashkët se “Kosova dhe Serbia kanë shumë punë për të bërë për të siguruar zbatimin e plotë të zotimeve përkatëse në fushën e personave të zhdukur dhe për të rritur bashkëpunimin në identifikimin e vendeve të varrimit dhe kryerjen e gërmimeve”.
Deklarata e nënshkruar më 2 maj nga kryeministri Kurti dhe presidenti i Serbisë Aleksandar Vuçiç, ishte pjesë e një plani evropian për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet të dyja vendeve për të cilin palët u pajtuan në Bruksel dhe në Ohër.
Por, zbatimi i planit ka ngecur mes tensioneve që shpërthyen në veriun e Kosovës në muajin maj pasi kryetarët e katër komunave që dolën nga zgjedhjet e prillit të bojkotuara nga partitë politike serbe u shoqëruan për në zyrat e tyre nga forcat e policisë.
Kosova është vënë në masa ndëshkuese nga Bashkimi Evropian për mungesë të bashkërendimit lidhur me zhvillimet në veri të vendit. Të hënën presidenti francez, Emmanuel Macron, paralajmëroi Kosovën dhe Serbinë se do të përballen me pasoja nëse nuk veprojnë me përgjegjësi kundruall situatës në veri duke nënvizuar mundësinë e rishikimit të zotimeve për politikat e vizave dhe çështjet tjera ekonomike.
“Unë do të thoja që kjo do të ishte mënyra më efektive për ta vrarë dialogun njëherë e përgjithmonë. Në qoftë se dëshiron dikush që mos të ketë më dialog atëherë ndërmerr masa të tilla që janë ndëshkuese ndaj popullit të Kosovës, nuk janë ndaj ndonjë lideri apo ndaj ndonjë politike, janë ndaj popullit të Kosovës”, tha sot presidentja Osmani.
Muaji shtator mund të jetë periudhë përpjekjesh të reja për uljen e tensioneve në veri dhe rihapjen e diskutimeve për zbatimin e marrëveshjes së Ohrit. I dërguari evropian për bisedimet Kosovë – Serbi, Miroslav Lajçak la të hapur mundësinë për një takim të nivelit të lartë mes palëve gjatë muajit të ardhshëm.
