Kosova, Serbia dhe marrëveshja e Washingtonit

  • Basim Abazi

Një korriku është afati që Serbia të zhvendosë ambasadën e saj nga Tel Avivi në Jerusalem. Zotimi për një gjë të tillë ishte pjesë e dakordimit për normalizimin e marrëdhënieve ekonomike Kosovë-Serbi, që u nënshkrua më 4 shtator të vitit të kaluar në Shtëpinë e Bardhë në praninë e ish presidentit amerikan, Donald Trump.

Marrëveshja ishte nënshkruar nga ish kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti dhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç.

Lexoni edhe këtë Trump: Marrëveshja Kosovë-Serbi, një hap i madh përpara

Presidenti serb tha të enjten se Serbia do të veprojë në "në përputhje me të drejtën ndërkombëtare, por edhe me interesat e Serbisë dhe këto interesa kanë ndryshuar që kur Izraeli njohu pavarësinë e Kosovës. Respektojmë miqësinë me Izraelin, por duke respektuar edhe veten. Ju nuk mund të na thoni - ne e kemi njohur pavarësinë në një pjesë të territorit tuaj dhe tash ju urdhëroni", tha ai.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ndërkaq ka ritheksuar se "pika më e rëndësishme e saj (Marrëveshjes së Washingtonit) është ajo e fundit, e cila tashmë është realizuar".

Pjesë e dakordimit ishte edhe pajtimi për vendosjen e marrëdhënieve diplomatike ndërmjet Kosovës dhe Izraelit dhe zotimi i Serbisë që ta vendos ambasadën e saj në Jerusalem.

Lexoni edhe këtë Kosova hap ambasadën në Jerusalem

Në fillim të muajit shkurt Kosova dhe Izraeli vendosën marrëdhëniet diplomatike dhe në mars Kosova hapi ambasadën në Jerusalem, duke u bërë vendi i tretë që hap misionin e saj diplomatik në atë qytet. Bashkimi Evropian e vlerësoi për keqardhje vendimin e Kosovës i cili nxiti reagimin e autoritetit palestinez, disa vendeve të Ligës Arabe dhe të Turqisë e cila u bëri thirrje udhëheqësve të Kosovës “të heqin dorë nga ky hap, siç u tha, i papërgjegjshëm”.

Shtetet e Bashkuara javën e kaluar u dorëzuan Kosovës dhe Serbisë raportin e Departamentit amerikan për Energji, mbi menaxhimin e ujit të liqenit të Ujmanit, që ishte pjesë e zotimeve. të të dyja palëve për një studim fizibiliteti, “me qëllim të përdorimit të përbashkët të Liqenit të Ujmanit, si furnizues i sigurt i ujit dhe energjisë”.

Liqeni që serbët e quajnë Gazivodë, është ndërtuar në vitet e 80-ta dhe një pjesë e tij shtrihet në Serbi dhe ka rëndësi për furnizimin më ujë të termocentraleve të Kosovës dhe në muajt e verës edhe të disa komunave të Kosovës, përfshirë edhe kryeqytetin. Liqeni është një nga pikat e nxehta të bisedimeve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

Lexoni edhe këtë SHBA u propozon Kosovës dhe Serbisë modelin e trajtimit të liqenit të Ujmanit


Beogradi nuk e ka komentuar ende raportin, ndërsa kryeministri Kurti tha të mërkurën se mund të prodhohen analiza e studime por "është detyrë e jona që ta konsiderojmë Liqenin e Ujmanit, ashtu siç është, liqe artificial i Kosovës”.

Liqeni u ndërtua në vitin 1972, me një kredi prej 45 milionë dollarësh amerikanë, që ishte marrë nga Banka Botërore, marrëveshje që ishte ratifikuar atëbotë nga parlamenti krahinor i Kosovës dhe parlamenti i Jugosllavisë.

Serbia ngulë këmbë që ka trashëguar borxhet e ish Jugosllavisë që kanë të bëjnë me Kosovën dhe pretendon pronësinë mbi liqenin.

“Atë e kemi paguar edhe kryer shumë dekada më parë”, tha kryeministri Kurti.

Shtetet e Bashkuara thanë se presin që Kosova dhe Serbia t’u përmbahen detyrimeve që morën përsipër në Washington.

"Zbatimi i marrëveshjes së Washingtonit krijon një bazë për marrëveshjet e ardhshme dhe ofron mundësi për bashkëpunim më të gjerë midis palëve. Detyrimet e marra veçse sjellin përfitime për qytetarët e Serbisë dhe Kosovës dhe ne i inkurajojmë ata që të vazhdojnë me zbatimin e tyre”, thuhet në përgjigjen e Departamentit të Shtetit, për Zërin e Amerikës në gjuhën serbe.

Kosova shpalli pavarësinë e saj në shkurt të vitit 2008 e cila është njohur nga mbi 100 vende të botës, ndërsa kundërshtohet nga Serbia dhe aleatja e saj Rusia.