Gjatë vitit 2022 pati ndikime të jashtëzakonshme klimatike në mbarë botën, që nga përmbytjet në 1/3 e Pakistanit, stinën më të nxehtë të verës në Evropë të 500 viteve të fundit, dhe deri tek uraganët dhe tajfunët që goditën Filipinet, Kubën dhe shtetin amerikan Florida. Muajit e ardhshëm udhëheqësit e vendeve do të mblidhen në Egjipt për takimin e quajtur COP27 për klimën. Në axhendën e punimeve pritet të zërë vend kryesor aspekti i financimit të përpjekjeve kundër ndryshimit klimatik.
Pas një viti katastrofash klimatike që nga Florida, në Pakistan dhe në Porto Riko, presioni po shtohet për të ulur nivelin e gazeve ndotës.
Simon Stiell, i emëruar për të drejtuar përpjekjet e OKB-së për klimën, e konsideron betejën personale. Ai ka qenë më parë ministër për mjedisin dhe klimën në vendin ishull Grenada.
Në përgatitje të takimit të OKB-së për klimën, të quajtur COP27, që do të mbahet në periudhën 6-18 nëntor në Sharm El-Sheikh të Egjiptit, zoti Stiell thotë se sfidat e së ardhmes janë të qarta.
“Çdo takim COP është jetik. Çdo një nga këto takime duhet të na sjellë më pranë, ose disa hapa më pranë, objektivit për të përgjysmuar ndotjen deri në vitin 2030”, thotë ai.
Është tashmë detyra e tij që të sigurohet se bota do të përgjysmojë çlirimin e gazeve që mbartin nxehtësi. Janë pikërisht këto gazra që ushqejnë katastrofat gjithnjë e më të shpeshta të motit.
Dr. Tara Shine është drejtuese e firmës konsulente për klimën “Change by Degrees”. Në cilësinë e shkencëtares për klimën, ajo thotë se ekziston një ndjesi urgjence për të arritur progres në takimin klimatik në Egjipt.
“Kam shkuar në takimet për klimën që në vitin 2003 dhe gjithmonë kam pritshmëri të larta, megjithëse e di që janë forume të vështira për të arritur rezultate, pasi duhet të ketë konsensus mes 190 vendeve. Por mendoj se këtë vit, për shkak të ndikimeve të ndryshimit klimatik, që po përjetohen në mbarë botën, dhe takimit që zhvillohet në Afrikë ndërkohë që shohim ndikimin e ndryshimit klimatik dhe urinë e shkaktuar atje, mendoj se do të ketë një ndjesi urgjence reale në takim që do të reflektohet nga udhëheqësit në tryezë”, thotë ajo.
Afrika lindore është më e goditura nga thatësirat, tregojnë të dhënat e OKB-së. Në shtator, Somalia u godit nga thatësira më e rëndë në mbi gjysmë shekulli dhe njerëzit dhe kafshët po detyrohen të ikin nga vendi ku banojnë. Mijëra njerëz kanë vdekur dhe rreth 900 fëmijë nën 5 vjeç janë duke marrë trajtim për kequshqim, ndërsa OKB-ja thotë se gjysmë milioni fëmijë rrezikohen të vdesin.
Zotit Stiell do t’i duhet të bindë vendet e zhvilluara që të ndihmojnë ata që janë më të ekspozuar ndaj efekteve të ndryshimit klimatik.
“Nëse nuk i paraprijmë, nëse nuk marrim masat e duhura për të kufizuar rritjen e temperaturave, atëherë do të na duhet të ndërmarrim shumë më tepër përpjekje, të investojmë shumë më tepër për t’iu përshtatur një planeti në ngrohje. Ndërsa tejkalojmë pragun, të cilin e kemi kaluar tashmë, do të ketë më shumë humbje dhe dëme. Sërish, kostoja do të jetë investime të mëtejshme për të rindërtuar, si dhe kostoja e jetëve të humbura. Elementi që i ndërlidh të gjitha këto janë financat”, thotë ai.
Vendet e pasura, në veçanti Shtetet e Bashkuara, kanë tejkaluar shumë pjesën e tyre të çlirimit të dioksidit të karbonit nga djegia e qymyrit, karburantit dhe gazit natyror. Vendet e varfra, si Pakistani dhe Porto Riko janë dëmtuar në mënyrë disproporcionale në krahasim me sasinë e karbonit që ato çlirojnë në shkallë globale”.
“Që vendet në zhvillim të vazhdojnë të investojnë në masa klimatike, ato duhet të shohin dhënie fondesh nga vendet e zhvilluara, të cilat kanë përgjegjësi më të madhe historike për shkaqet e ndryshimit klimatik. Pra, duhet të ndodhë medoemos. Paraja duhet të lëvrohet. Duhen burimet, mbështetja, teknologjia dhe ngritja e kapaciteve. Dhe është shumë e rëndësishme për të gjithë ne që të mbajmë mend se asnjë vend nuk mundet të dalë i vetëm nga kjo krizë. Duhet të punojmë në solidaritet me të gjitha vendet. Dhe kjo do të thotë që vendet më të pasura duhet të ndihmojnë ata që kanë mjetet më të pakta për t’i bërë këto ndryshime”, thotë Dr. Shine.
Vendet e pasura janë zotuar të shpenzojnë rreth 100 miliardë dollarë në vit për të ndihmuar vendet e varfëra t’i përshtaten ndryshimit klimatik dhe për të ngritur sisteme me energji më të pastër. Këto zotime nuk janë përmbushur, përfshirë edhe nga Shtetet e Bashkuara.
Nevoja për ta shpëtuar klimën përpara se të arrijë në një pikë pa kthim është bërë urgjente. A do të arrijë takimi për klimën t’i bindë udhëheqësit të hidhen në veprim?