Një komision i OKB-së për klimën arrin në përfundimin se ndryshimet klimatike po ndjehen plotësisht dhe se njerëzimi nuk është aspak gati t’i përballojë. Në një raport të hartuar nga 270 shkencëtarë nga 67 vende të ndryshme thuhet se qeveritë duhet që jo vetëm të ulin në mënyrë drastike nivelin e gazeve ndotëse për të parandaluar ngrohjen globale, por se ato mund të punojnë që tani për të kufizuar pasojat tek popullsia, duke iu përshtatur jetesës në një botë më të ngrohtë.
Ndryshimet klimatike janë tashmë mes nesh dhe njerëzimi nuk është aspak gati, paralajmëron një komision i OKB-së për klimën në një raport të rëndësishëm të botuar të hënën.
Duke vënë në dukje se gjysma e popullsisë së botës është e ekspozuar ndaj efekteve të rrezikshme në rritje të klimës, raporti bën thirrje për veprim drastik në përmasa madhore: Një e treta, deri në gjysmën e planetit, duhet të konservohet dhe të mbrohet për të siguruar furnizimin në të ardhmen me ushqim dhe ujë të pijshëm.
"Ekziston ende një mundësi por që po tkurret me shpejtësi, për të siguruar një të ardhme të jetueshme për planetin. Duhet të ngrihemi në nivelin e kësaj sfide. Kjo është dekada vendimtare për veprimin klimatik", thotë bashkëkryetari i grupit të punës Hans-Otto Portner.
Raporti është dokumenti më i fundit i Komisionit Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike (IPCC) ku paraqiten gjetjet e përbashkëta në rang global për shkencën klimatike. Raporti në fjalë përqëndrohet tek ndikimi mbi natyrën dhe shoqëritë dhe se çfarë mund të bëjnë shoqëritë për t'u përshtatur.
Pothuajse në të gjitha drejtimet, raporti e bën të qartë se ndryshimi klimatik po ndikon tek bota më shpejt se ç'kishin pritur shkencëtarët. Ndërkohë, vendet nuk kanë arritur të kufizojnë çlirimin e gazrave karbonikë, të cilat vazhdojnë të rriten së bashku me temperaturat globale.
Kompleksi i termocentralit të linjitit (qymyrit kafe) i furnizuesit gjerman të energjisë dhe shërbimeve RWE pasqyrohet në një pellg në Neurath, në veriperëndim të Këlnit, Gjermani, 5 shkurt 2020. REUTERS/Wolfgang Rattay
Ndërsa qeveritë duhet të ulin në mënyrë drastike nivelin e gazeve ndotëse për të parandaluar ngrohjen globale, raporti thotë se ato gjithashtu mund të punojnë për të kufizuar vuajtjet duke iu përshtatur jetesës në një botë më të ngrohtë. Për këtë do të duhen fonde të shumta për të financuar teknologji të reja dhe mbështetjen institucionale. Qytetet mund të investojnë në zona freskimi për t'i ndihmuar njerëzit gjatë valëve të të nxehtit. Komunitetet bregdetare mund të kenë nevojë për infrastrukturë të re ose për t'u zhvendosur krejtësisht.
"Njerëzimi nuk ka kohë që të presë të zgjidhen njëherë probleme të tjera dhe pastaj t'i rikthehet ndryshimit klimatik. Do t'i duhet të paguajë një çmim, nëse vendos ta kompromentojë sërish, ose nëse vazhdon ta kompromentojë veprimin ndaj ndryshimeve klimatike", tha zoti Portner.
Raporti pranon megjithatë se kostoja e përshtatjes do të jetë shumë e lartë.
Raporti publikohet tre muaj pasi udhëheqësit globalë u takuan në një samit për klimën në Glasgou të Skocisë, duke nënvizuar urgjencën e përpjekjeve për të frenuar ngrohjen globale nën nivelin 1.5 gradë Celcius mbi temperaturat e periudhës para-industriale.
Kalimi i këtij pragu do të sillte dëm të pandreqshëm për planetin, thotë raporti. Dhe çdo rritje e mëtejshme e ngrohjes do të sillte më shumë vuajtje.
Zjarri duke djegur një pjesë të xhunglës së Amazonës pranë Porto Velho, Brazil 9 shtator 2019. REUTERS/Bruno Kelly
Kufizimi i ngrohjes globale në nivelin 1.5 gradë Celcius mund të mos parandalojë humbjet për natyrën, shoqërinë apo ekonominë, por do t'i zvogëlojë ato në mënyrë domethënëse.
Shoqëritë nuk do të mund t'i përshtaten siç duhet një bote në ngrohje nëse nuk përfshijnë të gjithë popullsinë në këtë proçes, paralajmëron raporti. Zgjidhjet e mundshme duhet kenë parasysh drejtësinë sociale dhe të përfshijnë popullsitë indigjene, pakicat dhe të varfërit, thotë raporti.
Kjo do të përfshinte njerëzit që jetojnë në vendet në zhvillim në Afrikë, Azinë Jugore dhe popullsitë e ishujve, si dhe popullatat më të brishta në vende të pasura, si në Shtetet e Bashkuara. Pa një zhvillim gjithëpërfshirës ekonomik, ndryshimi klimatik pritet të fusë në varfëri ekstreme në Afrikë 40 milionë persona të tjerë, deri në vitin 2030.
Hartuesit e raportit paralajmërojnë se nuk ka mbetur shumë kohë për të marrë masa që transformojnë mbarë shoqërinë.
"Jetojmë në një botë të ashpër, nuk ka dyshim për këtë. Raporti nuk e neglizhon këtë, por na projekton se si mund të veprojmë në të ardhmen në këtë botë të sfiduar", tha Debra Roberts, bashkëkryetare e grupit të punës për raportin.
Vendimet që shoqëria do të marrë në dekadën e ardhshme do të përcaktojnë se çfarë drejtimi do të ketë puna për të përballuar ndryshimet klimatike.