Sekretari amerikan i Shtetit Mike Pompeo tha të mërkurën se i raportoi Kongresit se Hong Kongu "nuk është më autonom nga Kina" dhe se duke patur parasysh faktet në terren, "Hong Kongu nuk mund të justifikojë trajtimin e veçantë sipas ligjeve të Shteteve të Bashkuara".
Deklarata e Sekretarit Pompeo tregon se Shtetet e Bashkuara po shqyrtojnë pezullimin e statusit preferencial që e ka bërë qytetin, një partner të rëndësishëm tregtar të Shteteve të Bashkuara.
Deklarata e zotit Pompeo vjen pasi Kongresi Popullor i Kinës njoftoi qëllimin e tij për të imponuar në mënyrë të njëanshme legjislacionin e sigurisë kombëtare mbi Hong Kongun, një veprim që shihet si minues i mëtejshëm i autonomisë së Hong Kong-ut, edhe pse qeveria e Pekinit kishte premtuar se do ta respektonte sipas Deklaratës së Përbashkët kino-britanike, një traktat ndërkombëtar sipas parimeve të OKB-së.
Propozimet legjislative të Pekinit shënojnë një ndryshim dramatik për Hong Kongun, i cili prej kohësh gëzonte liri më të mëdha politike nën një qeveri gjysmë-autonome, të zgjedhur që shihej dikur si një model për Kinën kontinentale.
"Ndërsa Shtetet e Bashkuara dikur shpresonin se Hong Kongu i lirë dhe i begatë do të ishte një model për Kinën autoritare, tani është e qartë se Kina po modelon Hong Kongun sipas vetes së saj," tha sekretari Pompeo.
Tensionet politike janë përshkallëzuar më tej në Hong Kong javët e fundit pasi autoritetet e zbatimit të ligjit arrestuan 15 aktivistë pro-demokracisë në prill, përfshirë themeluesin e Partisë Demokratike të Hong Kongut Martin Lee, një veprim që u dënua nga Sh.B.A.
"Akti i të drejtave të njeriut dhe demokracia në Hong Kong", i miratuar në nëntorin e kaluar, kërkon nga Departamenti i Shtetit të vërtetojë të paktën çdo vit që ish-kolonia britanike mban një autonomi të mjaftueshme për të justifikuar kushtet e favorshme të tregtisë amerikane që e kanë ndihmuar atë të ruajë pozicionin e saj si një botë financiare qendra.
"Akti i të drejtave të njeriut dhe demokracinë në Hong Kong" i miratuar vitin e kaluar nga Kongresi amerikan dhe Presidenti Donald Trump, i kërkon Departamentit të Shtetit të certifikojë çdo vit se ish-kolonia britanike ruan një autonomi të mjaftueshme për të justifikuar trajtimin e favorshëm tregtar nga SHBA, diçka që e ka ndihmuar Hong Kongun të ruajë pozitën e tij si një qendër financiare botërore.
Në bazë të këtij akti, zyrtarët përgjegjës për shkeljet e të drejtave të njeriut në Hong Kong mund të jenë objekt sanksionesh, përfshirë mohimin e vizave dhe ngrirjen e pasurive.
Tani i takon Presidentit Trump të vendosë nëse do t’u japë fund disave, të gjithave ose asnjërit prej privilegjeve ekonomike që gëzon aktualisht Hong Kongu.
Presidenti tha të martën se Shtetet e Bashkuara po punojnë për një reagim të fortë ndaj legjislacionit kinez për sigurinë kombëtare në Hong Kong, reagim që pritet të shpallet para fundit të kësaj jave.
Reagimi i Tajvanit
Lëvizjet e Kinës kanë bërë jehonë edhe në Tajvan, ku shumë kanë vëzhguar me vëmendje prej kohësh se si Pekini i trajton banorët e Hong Kongut. Të mërkurën, më shumë se 20 grupe të shoqërisë civile u mblodhën në Taipei për të treguar solidaritet me Hong Kongun.
Një pjesëmarrëse, e quajtur Justine, i tha Zërit të Amerikës se "nëse miratohet ligji i sigurisë kombëtare, 7.5 milion njerëz në Hong Kong do të jenë të pasigurt, dhe se Partia Komuniste Kineze po i etiketon njerëzit që kërkojnë demokraci dhe autonomi si terroristë, kështu që tani çdo banor i Hong Kongut është një luftëtar”.
Shumë banorë në Tajvan i shohin lëvizjet e Kinës në Hong Kong si fillimin e një epoke të re të tensionuar mbi të ardhmen e rajonit.
Wu Rwei-ren, një studiues i Institutit të Historisë së Tajvanit, i tha Zërit të Amerikës se kjo është një "marrëdhënie e llogaritur" nga Kina ndërsa vendet e tjera po luftojnë me pandeminë COVID-19.
"Kjo shënon betejën e parë të luftës së re të ftohtë midis SH.B.A. dhe Kinës," tha ai, "Lufta e Hong Kongut për autonomi do të jetë e vazhdueshme, dhe Tajvani ka të ngjarë të jetë objektivi tjetër."