Kryeministri hungarez Viktor Orban u takua të enjten me ish-presidentin amerikan Donald Trump, me të cilin siç u shpreh një zëdhënës i qeverisë në Budapest, diskutoi mbi “mundësitë e arritjes së paqes” dhe armëpushimin në Ukrainë.
Takimi u zhvillua në rezidencën e ish-presidentit Trump “Mar-a-Lago në Florida “si ndalesa e radhës e misionit të paqes të zotit Orban”, tha zëdhënësi i kryeministrit. “Diskutimi ishte mbi mundësitë e arritjes së paqes”.
Udhëheqësi nacionalist Orban, një mbështetës i zotit Trump, gjatë dy javëve të fundit zhvilloi vizita të papritura në Kiev, Moskë dhe Pekin, në atë që e cilësoi si “mision paqeje”, një nismë që zemëroi aleatët e NATO-s.
Disa anëtarë të NATO-s, të shqetësuar veçanërisht nga takimi i zotit Orban me presidentin rus Vladimir Putin, thanë se takimi i dha legjitimitet Putinit në një periudhë kur Perëndimi synon izolimin e tij për shkak të agresionit kundër Ukrainës.
Zoti Orban udhëtoi drejt Kievit para vizitës në Moskë, por nuk përmendi planet e tij për të udhëtuar drejt Rusisë gjatë takimit me presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy. Zoti Zelenskyy hodhi poshtë ambiciet e zotit Orban për të luajtur rolin e ndërmjetësuesit të paqes.
“Jo të gjithë udhëheqësit mund të zhvillojnë negociata. Duhet të kesh fuqi për ta bërë një gjë të tillë”, tha zoti Zelenskyy gjatë një konference shtypi në takimin e nivelit të lartë të NATO-s në Uashington.
I pyetur mbi nismën e zotit Orban, këshilltari për Siguri Kombëtare në Shtëpinë e Bardhë, Jake Sullivan tha se Ukraina shqetësohet me të drejtë rreth çdo përpjekjeje për të negociuar arritjen e marrëveshjes së paqes pa përfshirë Kievin.
“Çfarëdo aventure që ndërmerret pa pëlqimin ose mbështetjen e Ukrainës, nuk është në përputhje me politikën tonë, politikën e jashtme të Shteteve të Bashkuara”, tha zoti Sullivan.
Misioni i paqes, siç e ka cilësuar nismën e tij zoti Orban, ka zemëruar edhe shumë anëtarë të Bashkimit Evropian, presidencën e së cilës Hungaria e mori në fillim të këtij muaji.
Ambasada hungareze në Uashington nuk pranoi të komentojë takimin e planifikuar me zotin Trump, për të cilin u raportua fillimisht në agjencinë ‘Bloomberg’.
Zoti Orban mori pjesë në takimin e nivelit të lartë të NATO-s të organizuar nga presidenti demokrat Joe Biden. Përfaqësuesit e Hungarisë shprehën kundërshtimin e tyre ndaj qëndrimeve kyçe të NATO-s, por nuk bllokuan aleancën në ndërmarrjen e vendimeve.
Ministri i Jashtëm hungarez, Peter Szijjarto i tha agjencisë së lajmeve Reuters të mërkurën se Hungaria beson se një presidencë e dytë e republikanit Trump do të rriste shpresat për arritjen e paqes në Ukrainë.
Sipas zotit Szijjarto, kryeministri Orban shpresonte t’i jepte fund luftës përmes bisedimeve për paqe me Rusinë dhe Ukrainën.
Zoti Trump ka thënë se nëse fiton në zgjedhjet presidenciale të nëntorit, do t’i japë fund luftës, por nuk ka ofruar një plan të detajuar se si do të mund ta arrinte këtë. Reuters njoftoi muajin e kaluar se këshilltarët e ish-presidentit i kishin paraqitur atij një plan për t’i dhënë fund luftës pjesërisht, duke kushtëzuar ndihmën e ardhshme për Kievin me angazhimin e Ukrainës në bisedimet për paqe.
Në muajt e fundit, zyrtarë të huaj kanë kërkuar rregullisht takime me zotin Trump dhe këshilltarët e tij kryesorë, për të diskutuar politikën e tij të jashtme, nëse ai fiton ndaj presidentit Biden në zgjedhjet e 5 nëntorit. Sondazhet tregojnë se republikani Trump po zgjeron epërsinë e tij ndaj zotit Biden.
Një nga këshilltarët e zotit Trump, Keith Kellohh, është takuar me disa zyrtarë të lartë të huaj në kuadër të takimit të nivelit të lartë të NATO-s, njoftoi Reuters këtë javë.
Zemërimi i aleatëve të NATO-s
Kryeministri hungarez Orban u duk i izoluar në hapje të një takimi që kishte në qendër Ukrainën, në ditën e fundit të takimit të nivelit të lartë të NATO-s . Ai po qëndronte vetëm, ndërsa urdhëheqësit e tjerë bisedonin së bashku.
Dy diplomatë evropianë i thanë agjencisë Reuters se aleatët e NATO-s ishin të zemëruar me veprimet e zotit Orban në takim, por theksuan se ai nuk po bllokonte aleancën nga ndërmarrja e veprimeve për Ukrainën.
Shumë udhëheqës të Bashkimit Evropian e bënë të qartë se zoti Orban nuk po fliste në emër të bllokut, gjatë diskutimeve mbi luftën në Ukrainë.
“Nuk mendoj se ka kuptim të bisedojmë me regjimet autoritare që po shkelin ligjin ndërkombëtar”, tha presidendi finlandez Alecander Stubb.
Hungaria pati pashtu një qëndrim ndryshe nga aleatët e saj të NATO-s sa i përket Kinës, për të cilën aleanca tha se po ndihmon luftën e Rusisë dhe paraqet sfida për sigurinë. Hungaria nuk dëshiron që NATO-ja të bëhet një bllok “anti-Kinë” dhe nuk do ta mbështesë arritjen e këtij synimi, tha të enjten ministri i Jashtëm hungarez.