Balona kineze që po lëviz mbi Shtetet e Bashkuara dhe u zbulua për herë të parë mbi shtetin e Montanës, ka krijuar një zhurmë mes banorëve - dhe ka ngritur alarmin e zyrtarëve. Balona në lartësi të madhe trazoi tensionet diplomatike ndërsa vazhdoi të lëvizte mbi pjesën qendrore të Shteteve të Bashkuara të premten.
Sekretari i Shtetit Antony Blinken anuloi befas një udhëtim të ardhshëm për në Kinë. Montana është streha e bazës së Forcave Ajrore Malmstrom dhe e dhjetëra raketave bërthamore, duke shkaktuar dyshime mbi pretendimin e Pekinit se ajo ishte një balonë për parashikimin e motit që doli jashtë kursit të fluturimit.
Guvernatori i shtetit të Montanës dhe anëtarët e Kongresit i bënë presion administratës Biden për të shpjeguar arsyen përse ushtria nuk e rrëzoi menjëherë balonën nga qielli.
Pavarësisht këmbënguljes së Kinës se balona është projektuar për kërkime meteorologjike, Departamenti amerikan i Mbrojtjes tha të premten se balona është aty për mbikëqyrje - në kundërshtim me hapësirën ajrore të SHBA dhe ligjin ndërkombëtar.
Gjenerali i brigadës Pat Ryder, Sekretar i shtypit i Pentagonit, nuk pranoi të japë detaje se ku ndodhej saktësisht balona por se zyrtarët e mbrojtjes amerikane e dinë se është një balonë vëzhgimi dhe ua kanë përcjellë pakënaqësinë e tyre zyrtarëve kinezë në "nivele të shumëfishta".
Zoti Ryder tha se ajo po fluturonte në një lartësi prej rreth 18 km mbi tokë dhe se ishte e manovrueshme dhe kishte ndryshuar kurs. Ai tha se aktualisht ajo nuk paraqiste ndonjë kërcënim. Ai tha gjithashtu se bëhej fjalë vetëm për një balonë që po gjurmohej nga autoritetet amerikane.
Sekretari Blinken shtyn vizitën e planifikuar për në Kinë
“Për shkak të veprimit të papranueshëm të Kinës, unë po e shtyj udhëtimin tim të planifikuar për në Kinë këtë fundjavë”.
Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken tha se vizita e tij në Kinë ishte pezulluar, një udhëtim që pritej të fillonte të premten, pasi balona e dyshuar spiune kineze lundronte në të gjithë Shtetet e Bashkuara.
"Dje, Departamenti i Mbrojtjes njoftoi se ne kishim zbuluar dhe po gjurmonim një balonë mbikqyrëse në lartësi të madhe që ka mbetur mbi hapësirën kontinentale të Shteteve të Bashkuara. Ne jemi të sigurt se kjo është një balonë mbikëqyrëse kineze. Prania e balonës në hapësirën ajrore të SHBA-së është një shkelje e qartë e sovranitetit të SHBA-së dhe ligjit ndërkombëtar; është një akt i papërgjegjshëm dhe se vendimi i Republikës Popullore të Kinës për të ndërmarrë këtë veprim në prag të vizitës sime të planifikuar është i dëmshëm për përmbajtjen e diskutimeve që ne ishim të përgatitur të kishim”, tha sekretari Blinken.
Më herët një zyrtar i lartë i Departamentit amerikan të Shtetit njoftoi se Sekretari i Shtetit Antony Blinken vendosi të shtyjë udhëtimin e planifikuar për në Kinë, për shkak të tensioneve të krijuara nga balona 'spiune' kineze. Zyrtari shtoi se Sekretari Blinken do të udhëtonte në Kinë "kur kushtet ta mundësonin një gjë të tillë".
Pekini shprehu keqardhjen lidhur me atë që ai e quajti, një mjet fluturues "civil", që kishte humbur kontrollin e kishte përfunduar në territorin e SHBA. Kina hodhi poshtë deklaratat se mjeti po përdorej për përgjim.
Incidenti ngjalli 'stuhi' politike në Shtetet e Bashkuara.
"Ne kemi shqyrtuar deklaratën e keqardhjes së Republikës Popullore e Kinës, por prania e kësaj balone, në hapësirën tonë ajrore është një shkelje e qartë e sovranitetit, si dhe e ligjit ndërkombëtar dhe është e papranueshme që kjo të ndodhë", u tha zyrtari amerikan gazetarëve gjatë një telekonference.
“Pas konsultimeve me angjencitë e tjera dhe me Kongresin, kemi arritur në përfundimin se kushtet nuk janë të përshtatshme në këtë moment, që Sekretari Blinken të udhëtojë për në Kinë”, tha zyrtari amerikan.
Objekti që duket se është një balonë përgjimi është vërejtur mbi qytetin Billings, në Montana. Ajo po fluturon në një lartësi mbi trafikun ajror komercial dhe nuk paraqet rrezik ushtarak apo fizik për njerëzit në tokë.
“Po shikoja nga dritarja si zakonisht, kur vura re balonën. Në fillim mendova se ishte një yll, por kjo s’kishte mundësi pasi ishte mesi i ditës. Më pas e kuptova se ishte shumë i madh për të qenë yll”, tha zoti Doak.
Incidenti mund të nxjerrë në pah deri ku Pekini dhe Uashingtoni janë të gatshëm të shkojnë për të spiunuar njëri-tjetrin ndërsa tensionet mes superfuqive botërore janë në rritje. Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken pritet të udhëtojë në Kinë javën e ardhshme për një vizitë për të cilin kishin rënë dakord në nëntor presidenti Biden dhe presidenti kinez Xi Jinping.
Zbulimi i balonës së përgjimit mund të ndikojë mbi këto plane.
John Parachini, studiues ndërkombëtar i mbrojtjes në institutin RAND thotë se koha kur ky incident po ndodh “është për të ardhur keq”.
“Nuk është e qartë se balona mund të bëjë ndonjë përgjim më të madh, se sa satelitët kinezë. Presidenti Biden ka folur për mbajtjen e linjave të komunikimit të hapura me qeverinë kineze. Udhëtimi i Sekretarit Blinken në Kinë në ditët në vijim ishte pjesë e kësaj përpjekjeje. Kjo tani krijon një ndërlikim si për Shtetet e Bashkuara, ashtu edhe për Kinën dhe është një provokim për të ardhur keq”, tha zoti Parachini.
Kryetari republikan i Dhomës së Përfaqësuesve Kevin McCarthy shprehu zemërimin e tij në rrjetin social Twitter.
“Mospërfillja e pacipë e Kinës për sovranitetin e SHBA-së është një veprim destabilizues që duhet trajtuar”, shkroi ai në Twitter.
“Presidenti Biden nuk mund të heshtë”.
Zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme kineze Mao Ning tha se Pekini po “verifikonte” situatën dhe paralajmëroi kundër spekulimeve.
“Kina është një vend i përgjegjshëm, që ka respektuar gjithmonë ligjet ndërkombëtare dhe nuk ka ndërmend të shkelë territorin dhe hapësirën ajrore të ndonjë vendi sovran. Lidhur me këtë çështje, jemi në procesin e verifikimit të situatës dhe shpresojmë, që të dyja palët ta trajtojnë atë së bashku me qetësi dhe kujdes”, tha zonja Mao.
Balona përgjimi kanë fluturuar disa herë mbi Shtetet e Bashkuara gjatë viteve të fundit, por kjo balon duket se ka qëndruar më gjatë se në rastet e mëparshme, tha një nga zyrtarët amerikanë.
Zyrtarët thanë fillimisht se avionët luftarakë u mobilizuan për ta goditur atë. Por, Pentagoni këshilloi presidentin Biden të mos e bënte këtë nga frika se mbeturinat mund të përbënin një kërcënim sigurie.
