Në shekullin e 21-të, Ndue Fuga një banor në fshatin Fishtë të Lezhës e ka të pamundur të punonjë tokën e tij pa këto mjete primitive. Ai ka 1,5 hektarë tokë dhe përdor një gomar me plug për të punuar tokën.
Do të ishte shumë më e lehtë nëse do të përdorte një traktor, por ai thotë se karburanti është shumë i shtrenjtë. Nafta në Shqipëri kushton rreth 180 lekë për litër.
“E kemi vënë në punë gomarin se nuk përballojmë dot çmimin e naftës. Jemi të varfër shumë, kemi 30 vjet demokraci dhe ende nuk e kemi gjetur veten në kushte të mira”, thotë zoti Fuga
Bujqësia nuk i siguron atij të ardhura, pasi të gjitha produktet i përdor për konsum familjar. Varfëria është një problem me të cilin përballen shumë fermerë në Shqipëri.
Rreth 280 mijë nga rreth 350 mijë fermerë në total klasifikohen si fermerë të vegjël dhe të pavarur. Ata nuk kualifikohen për subvencionet qeveritare ose grante të Bashkimit Evropian.
Fermerët e regjistruar mund të marrin edhe një zbritje prej 50 për qind të çmimit të naftës, por kjo nuk vlen për pronarët e vegjël si zoti Fuga. Në këtë mënyrë shumë fermerë e punojnë tokën me dorë, me kafshë apo me mjete të tjera primitive.
Shqipëria kishte rreth 700 mijë hektarë tokë bujqësore në vitin 1991, por vetëm 400 mijë hektarë përdoren tani. Shumë të rinj, përfshirë edhe pesë fëmijët e zotit Fuga kanë emigruar në Evropë dhe nuk e kanë menduar kurrë të kthehen për të punuar në tokën e tyre.
Rreth 40 përqind e popullsisë së Shqipërisë jeton në fshat, por bujqësia përbën vetëm 19 përqind të Prodhimit të Brendshëm Bruto.