Humbja e thellë e social-demokratëve në zgjedhjet lokale të së dielës e shtyu kryeministrin maqedonas Zoran Zaev të japë dorëheqjen, sikurse kishte paralajmëruar më parë se, nëse kandidati i partisë së tij humbet në Shkup, ai do të largohej nga drejtimi i qeverisë. Ky akt i zotit Zaev vlerësohet si dinjitoz ndërsa nuk mbahet mend që ndonjë paraardhës i tij të ketë vepruar në këtë mënyrë. Por, dorëheqja e Kryeministrit Zaev në një situatë kur shumica parlamentare është e brishtë, sipas analistëve, do të krijojë një krizë qeveritare dhe politike.
Zoti Zaev tha mbrëmë pak orë pas mbylljes së qendrave të votimit se përgjegjësia bie mbi të, teksa uroi rivalët politikë për fitoren:
“Jap dorëheqje nga posti i kryeministrit dhe i kryetarit të Lidhjes Social Demokrate”, njoftoi zoti Zaev, ndërsa u shpreh se mbetet me besimin se nuk ka nevojë për zgjedhje të parakohshme parlamentare. “Unë solla lirinë dhe demokracinë, ndërsa demokracia nënkupton përgjegjësinë”, theksoi ai, teksa shtoi se: “Do të qëndroj për një periudhë sa të jetë e nevojshme, për të organizuar qeverinë e re me një shumicë përparimtare që mund të zgjerohet më tej”.
Kryeministri në dorëheqje, ndonëse ende nuk i ka dorëzuar dorëheqjen presidentit dhe parlamentit, vuri në dukje dëshpërimin për vendimin e elektoratit për të votuar njerëzit e njejtë, siç tha, “që mësynë parlamanetin para katër vjetësh për të vrarë njerëz”.
Nga ana tjetër, kushtetuta, përkatësisht Neni 93 i saj thekson se qeveria, së cilës nuk i jepet votëbesimi, që ka dhënë dorëheqje apo që i është ndërprërë mandati për shkak të shpërndarjes së parlamentit, mbetet në detyrë deri në zgjedhjen e qeverisë së re.
Pritet që atë ta zëvendësojë një përfaqësues i Lidhjes Social Demokrate, që do të ruante shumicën parlamentare ku bën pjesë Bashkimi Demokratik për Integrim, Lëvizja Besa dhe dy parti më të vogla. Por zoti Zaev duhet të japë zyrtarisht dorëheqjen, në mënyrë që Presidenti Stevo Pendarovski t’i japë mandatin një kandidati të ri të shumicës parlamentare për të formuar kabinetin e ri qeveritar.
Lidhur me zhvillimet e fundit në Shkup është prononcuar edhe Departamenti Amerikan i Shtetit përmes një komunikate ku theksohet se Ambasada e SHBA-së (në Shkup) po ndjek ngjarjet pas raundit të dytë të zgjedhjeve, përfshirë shpalljen e dorëheqjes nga Kryeministri Zoran Zaev. “Shtetet e Bashkuara, thuhet më tej, e shikojnë Maqedoninë e Veriut si partnere të besueshme dhe të çmuar në rajon dhe presin me padurim për të vazhduar bashkëpunimin me qeverinë e Maqedonisë së Veriut në fusha të interesit të përbashkët, ndërsa vazhdon përparimin e bërë mbi integrimin Euro-atlantik”.
Ndërkaq, VMRO-ja në opozitë kërkon sa më parë largimin e zotit Zaev dhe shpalljen e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare.
Nga ana tjetër, partnerët e koalicionit qeveritar, BDI, Besa, PDSH, PLD, DOM, nuk duan largimin e zotit Zaev. Zyrtarë të këtyre partive u takuan të hënën në mbrëmje me kryeministrin maqedonas për ta bindur atë që të heqë dorë nga plani për t’u larguar nga qeveria dhe për t’i vazhduar projektet e përbashkëta qeveritare dhe integruese të vendit.
Gjatë katër viteve të fundit Maqedonia e Veriut nën drejtimin e Kryeministrit Zoran Zaev shënoi arritje të mëdha si anëtarësimi në NATO, zgjidhja e problemit të emrit me Greqinë fqinje dhe përparimi drejt integrimit evropian.
Por opozita e drejtuar nga VMRO-DPMNE-ja duket se pati sukses tek një pjesë e maqedonasve etnik në cilësimin e kreut social-demokrat si “tradhëtarë të interesave kombëtare maqedonase” në çështjen e gjuhës dhe identitetit me Bullgarinë fqinje. Në Shkup ka mendime të ndryshme për qeverisjen e zotit Zaev:
“Ai dështoi për shkak të politikës së jashtme të gabuar edhe asaj të brendshme”, thotë një banore e Shkupit.
“Zaevi nuk i plotësoi premtimet, por pësimi i tij ka të bëjë më shumë edhe me zvarritjen nga Bashkimi Evropian për fillimin e bisedimeve për anëtarësim”, vlerëson gazetarja Ana Petrusheva.
Ndërkohë, vëzhguesit e huaj e vlerësuan fushatën e raundit të dytë të zgjedhjeve si konkurruese ku u respektuan të drejtat themelore.
“Por, retorika negative dhe njoftimet për frikësime e kërcënime ndaj pjesëmarrësve në garë dhe trysnia ndaj votuesve shpërqëndroi procesin”, tha shefja e misionit të ODIHR-it, Tana De Zulueta. Ajo tha se organet administrative të zgjedhjeve bënë përpjekje për kapërcimin e mangësive që u vërejtën gjatë raundit të parë dhe se raundi i dytë u zhvillua pa probleme. Ajo theksoi edhe njoftimet për përpjekje të blerjes së votave.
Ndërkohë, kandidatja e deklaruar si e pavarur, por e mbështetur nga VMRO-ja dhe partitë shqiptare të opozitës, Danella Arsovska fitoi garën për komunën e Shkupit me një epërsi prej rreth 20 mijë votash ndaj rivalit të saj Petre Shilegov të Lidhjes Social Demokrate. Zonja Arsovska do të jetë gruaja e parë që drejton kryeqytetin.
VMRO-ja fitoi në 40 komuna, përfshirë qytetet kryesore dhe komunat në kuadër të Shkupit. Lidhja Social Demokrate arriti të fitojë në 18 komuna; Bashkimi Demokratik për Integrim në 13 komuna, përfshirë Strugën, Kërçovën, Çairin. Aleanca për Shqiptarët 2 komuna, përfshirë Gostivarin; Lëvizja Besa do të drejtojë dy komuna, një ndër to Tetovën, ndërsa Partia Demokratike Shqiptare 1 komunë nga 81 sa janë gjithsej. Tre komuna do të drejtohen nga kandidatë të pavarur.
Zgjedhjet lokale në këtë vend prej vitesh janë politizuar dhe shërbejnë si një barometër i partitve politike për zgjedhjet e përgjithshme.